Succesvolle mensen hebben vaak gemeen dat hun stemming of humeur redelijk goed is. Een goed humeur maakt het makkelijker om dingen aan te pakken. Maar hoe kom je eraan als het zich niet automatisch bij je meldt? Ik geef je een aantal manieren om je stemming zelf in de hand te nemen – humeurmanagement.
Vijf manieren voor humeurmanagement
1. Bekijk het filosofisch
Of hij de uitvinder van het woord ‘humeurmanagement’ is weet ik niet, maar de overleden Denker des Vaderlands René Gude bracht het vaak ter sprake. Omdat hij stervende was, nam hij zijn eigen emoties en gedachten over zijn naderende dood vaak onder de loep. Zijn boodschap was helder: emoties zijn in ieder geval het probleem niet. Die komen, geven informatie, en ze ebben weg als je ze met rust laat. Hij was zelf ‘eigenlijk een emotionele dweil’ en mocht dat van zichzelf ook zijn. Problemen ontstaan door de verhalen die we, met ons verstand, aan ons zelf gaan vertellen. In het geval van iemand die stervende is, zou zo’n verhaal kunnen zijn: Het is afgelopen! Kom dan nog maar eens uit je stoel of van de bank. Maar in werkelijkheid heeft de stervende vaak nog (enige of zelfs veel) tijd om waardevolle dingen te doen. Een ander verhaal is dat jóu dit niet had mogen overkomen. Dat is een irrationeel idee, maar het kan je wel boos maken. Eigenlijk, vatte Gude het samen, ‘moet het verstand niet lullen’. Hij was er vast van overtuigd dat filosofie in dit opzicht heil brengt. Niet als bestrijder van emoties, maar van onjuiste ideeën of gedachten die negatieve emoties voeden of langduriger maken. Ergens filosofisch naar kijken, kortom, helpt je dus om je humeur te verbeteren.
2. Doe als de Iceman
Het kan ook heel anders dan via de filosofie. ‘Iceman’ Wim Hof is bekend om zijn extreme prestaties in koude omstandigheden. Zo zwemt hij – fluitend, wilde ik zeggen, maar dat kan natuurlijk niet – op de Noordpool onder het ijs en beklimt hij halfnaakt ijskoude bergtoppen. Maar hij traint ook vele anderen in het weerstaan van koude en laat mensen op verbazingwekkende manieren boven zichzelf uitstijgen. De effecten van koudetraining zijn doorgaans positief: onder meer je weerstand en je stemming verbeteren en je zelfvertrouwen neemt toe. Je kunt een eenvoudig begin maken door ’s ochtends koud af te douchen. Het is belangrijk dat je dit langzaam opbouwt en liefst combineert met wat ademoefeningen. Uit eigen ervaring weet ik dat koud afdouchen een enorme boost aan de ochtend geeft. In ieder geval haalt het je compleet uit je hoofd en voel je je daarna enorm levend. Meer informatie vind je op de site van Wim Hof. Je kunt ook het boek ‘Koud Kunstje’ lezen dat onlangs van en over hem uitkwam.
3. Slaap genoeg en ontspan
Je moeder zou het misschien tegen je kunnen zeggen: slaap je wel genoeg? Maar dan stelt ze wel de juiste vraag. Een opgebouwd slaaptekort is niet altijd voelbaar, maar holt wel je humeur langzaam uit. Hetzelfde geldt voor een te lang volgehouden spanningstoestand – het aloude verhaal over de boog die niet altijd gespannen kan zijn. Bijslapen en ontspannen lijken simpel, maar worden toch vaak over het hoofd gezien als stemmingsverbeteraars.
4. Wees je bewust van je copingstrategieën en wissel bewust af
Copingstrategieën zijn de manieren waarop je problemen of stress-situaties tegemoet treedt. Grof gezegd kun je probleemgerichte en emotiegerichte coping onderscheiden. Bij probleemgerichte coping ga je uit van een oplosbaar probleem dat je daadwerkelijk aanpakt. Je stopt bijvoorbeeld met een studie, baan of relatie. Niet altijd is een probleem echter (meteen) oplosbaar en misschien is een radicale oplossing ook niet steeds wenselijk. Bovendien leer je zo niet om met een probleem of stressor om te gaan, wat een voordeel is van de emotiegerichte coping. In dat laatste geval laat je het probleem voor wat het is en je concentreert je op alles wat je kan doen om je beter te voelen; sociale steun zoeken in je netwerk bijvoorbeeld (‘befriending’), of ontspanningsmethodes toepassen. Vaak hebben mensen een zekere voorkeur voor de ene of de andere strategie. In het kader van humeurmanagement gaat het erom dat je je eigen voorkeursneiging kent en eens bewust probeert af te wisselen. Dus als je een stemmingsprobleem meestal aanpakt door ‘niet te zeuren maar problemen op te lossen’, maar daar ook wel in vastloopt, dan zou je eens wat vaker het probleem met rust kunnen laten om even lekker te klagen bij een vriend. En is die klaagstrategie bij uitstek jouw handelsmerk, dan kun je misschien eens wat vaker de oorzaak van je klachten onder ogen zien en er wat aan proberen te doen. Er is niet één juiste copingstrategie, maar waak tegen verstarring in je aanpak en wees flexibel.
5. Omring je met positief ingestelde mensen
Positiviteit én negativiteit zijn vaak aanstekelijk. Vermijd daarom het gezelschap van mensen die graag langdurig inzoomen op waarom dingen niet lukken, waarom het vroeger beter was, waarom je vooral realistisch moet blijven, enzovoort. Zulk gezelschap kan veilig zijn als je zelf wil dat er niets verandert. Maar als je verder wil komen, je doelen wil waarmaken, dan moet je de energie opzoeken van verandergezinde en optimistisch ingestelde mensen. Je stemming zal erop vooruitgaan.
bronnen: o.m. ‘Sterven is doodeenvoudig. Iedereen kan het.’, Wim Brands in gesprek met René Gude; Algemene psychologie, Een inleiding, Pol Craeynest e.a.; Koud kunstje, Wim Hof en Koen de Jong
© 2016 Herman Heijermans